गायत्री मन्त्र

।।ॐ भू: भुवः स्वः तत्स वितुर वरेण्यम भर्गो देवस्य धीमहि धियो यो नः प्रचोदयात्।।

            गायत्री मन्त्र में 24 अक्षर होते हैे,जब भी हम इस मंत्र का जाप करते हैं तो ये 24 अक्षर हमारे उच्चारण के दौरान  साउंड वाइबरेशन के रुप में हमारे दिमाग के 24 तंतु होते जिस पर ये अपना असर दिखाते है। ये असर बुरा भी हो सकता है और अच्छा भी। अगर हम इस मन्त्र का प्रयोग नाकरात्मक रुप से करते है तो इसका प्रभाव नाकरात्मक होता है। अगर हम इस मन्त्र का प्रयोग साकरात्मक रुप मे करते हैं तो इसका असर अच्छा भी हो सकता है। गायत्री मन्त्र बहुत ही प्रभावशाली मंत्र है इसलिए अकसर इस मंत्र का प्रयोग विद्यार्थी जीवन पर एक खास तरीके का असर छोड़ता है। हमने अकसर स्कुलों मे इस मंत्र का उच्चारण करवाते हुए देखा होगा। इसका असली मतलब ही यही होता की विद्यार्थी जो होते है उनके दिमाग की शक्ति को उजागर करना होता है जिससे की वह कम ही समय मे अधिक से अधिक ज्ञान प्राप्त कर सके। उसके दिमाग के काम करने की क्षमता को बढ़ाया जा सके। योगियों  के लिये तो यह मंत्र ब्राह्मास्त्र का काम करता है। क्योकि वह हमेशा ही ध्यान में मग्न रहते हैं अपने मन, दिमाग, और बुद्धि को शुद्धता की ओर ले जाते है। जिससे की उनका जीवन सफल हो सके।
गायत्री मन्त्र का अर्थ
ॐ जो है सभी मन्त्रों का मुल है और मंत्र शक्ति प्रदान करता है जैसे की कोई मंत्र है उसे अपने साथ जोड़कर मंत्र की तरह काम करने का अधिकार देता है क्योकि ॐ जो है एक तरीके की ब्राह्मांडिय नाद या ध्वनि है जो कि कभी भी नहीं बदली जा सकती है क्योकि सम्पुर्ण ब्राह्मांड का विकास ही इस ॐ से ही हुआ है।

भू: का अर्थ होता है भुमि से जिस धरती हम मनुष्य तथा अन्य जीव रहते है उसी धरती को इस मंत्र मे भू: (के रुप मे लिया जाता है) से सम्बोधित करते है।

भुवः का अर्थ होता है अंतरिक्ष जिसमे हमारी धरती, सुर्य, चन्द्र, ग्रह, तारामण्डल सभी आ जाते है उसे  ही इस मंत्र मे भुवः (के रुप मे लिया जाता है)से सम्बोधित करते है।

स्वः का अर्थ होता स्वर्गलोक जिसमे सभी देवता निवास करते है जो हमारे धरती, अंतरिक्ष की उनके कर्मो के अनुसार हमारी मदद करते है उसे ही इस मन्त्र मे स्वः (के रुप मे लिखा जाता) से सम्बोन्धित करते है।

तत्स वितुर वरेण्यम भर्गो देवस्य धीमहि धियो यो नः प्रचोदयात् 
का अर्थ होता है उस संसार को बनाने वाले सुर्य की तरह रोशनी दसों दिशाओं मे देने वाले के तेज का ध्यान करते है। हमारी बुद्धि को सही मार्ग की तरफ चलने के लिए परमात्मा का तेज प्रेरित करे।

नोट: यह मंत्र सभी के लिए ही उपयुक्त है। गायत्री मंत्र किसी खास धर्म, जाति, या किसी खास नसल के नही है इसमे ॐ जुड़ जाने के कारण यह सभी के लिए ही उपयोगी हो जाता है। बस इसे जपते समय शुद्धता का भाव ही मन मे रखना होता है।


ਗਾਇਤਰੀ ਮੰਤਰ

।।ॐ(ਓਮ) ਭੂ: ਭੁਵਹ  ਸ੍ਵਹ ਤਤ੍ਸਾ ਵਿਤੁਰਾ ਵਰੇਣ੍ਯ ਭਾਰ੍ਗ ਦੇਵਸ੍ਯ ਧੀਮਹਿ ਧਿਯੋ  ਯੋ  ਨਾਸ ਪ੍ਰਚੋਦਯਾਤ੍।।


        ਗਾਇਤਰੀ ਮੰਤਰ ਵਿੱਚ 24 ਅੱਖਰ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਵੀ ਅਸੀਂ ਇਸ ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਇਹ 24 ਅੱਖਰ ਸਾਡੇ ਉਚਾਰਣ ਦੌਰਾਨ ਧੁਨੀ ਵਾਈਬ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਦੇ 24 ਰੇਸ਼ੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਇਹ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ ਚੰਗਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇਸ ਮੰਤਰ ਨੂੰ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਰਤਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਅਸੀ ਇਸ ਮੰਤਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਰਤਦੇ ਹਾ ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਗਾਇਤਰੀ ਮੰਤਰ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਮੰਤਰ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਅਕਸਰ ਇਸ ਮੰਤਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੇ ਜੀਵਨ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਭਾਵ ਛੱਡਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਦੇ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਾ ਅਸਲ ਅਰਥ ਇਹ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਮਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਣ। ਉਸ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਵਧਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਯੋਗੀਆਂ ਲਈ, ਇਹ ਮੰਤਰ ਇੱਕ ਬ੍ਰਹਮਾਸਤਰ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਦਾ ਸਿਮਰਨ ਵਿਚ ਲੀਨ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਮਨ, ਮਨ, ਅਤੇ ਬੁੱਧੀ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਾਂ ਜੋ ਉਸਦਾ ਜੀਵਨ ਸਫਲ ਹੋ ਸਕੇ।

ਗਾਇਤਰੀ ਮੰਤਰ ਦਾ ਅਰਥ
 ॐ(ਓਮ) ਜੋ  ਮੰਤਰ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਇੱਕ ਮੰਤਰ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ  ਓਮ ਜੋ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਧੁਨੀ ਜਾਂ ਧੁਨੀ ਹੈ ਜੋ ਕਦੇ ਵੀ ਬਦਲੀ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਰਾ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ  ਇਸ ਓਮ ਤੋਂ 

ਭੂ: ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਧਰਤੀ ਤੋਂ, ਜਿਸ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਅਸੀਂ ਮਨੁੱਖ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜੀਵ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਉਸੇ ਧਰਤੀ ਨੂੰ  ਇਸ ਮੰਤਰ ਵਿੱਚ ਭੂ: (ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਲਿਆ ਗਿਆ) ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਭੁਵਹ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਉਹ ਸਪੇਸ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ, ਸੂਰਜ, ਚੰਦ, ਗ੍ਰਹਿ, ਤਾਰਾਮੰਡਲ ਸਾਰੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।  ਇਸ ਮੰਤਰ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਭੁਵਹ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸ੍ਵਾਹ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਸਵਰਗ ਜਿਸ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਦੇਵਤੇ ਵੱਸਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਆਪਣੇ ਕਰਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ,  ਇਸ ਮੰਤਰ ਵਿਚ ਸਵਹ (ਲਿਖਿਆ) ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ।
ਤਤ੍ਸਾ ਵਿਤੁਰਾ ਵਰੇਣ੍ਯਮ੍ ਭਾਰੋ ਦੇਵਸ੍ਯ  ਧੀਮਹਿ  ਧਯੋ ਯੋ ਨ ਪ੍ਰਚੋਦਯਾਤ੍
ਭਾਵ ਉਸ ਜਗਤ ਦਾ ਰਚਨਹਾਰ ਉਸ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸੂਰਜ ਵਾਂਗ ਦਸ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਸਾਡੀ ਬੁੱਧੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਮਾਰਗ ਵੱਲ ਵਧਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰੇ।

ਨੋਟ:  ਇਹ ਮੰਤਰ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਹੈ। ਗਾਇਤਰੀ ਮੰਤਰ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਰਮ, ਜਾਤ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜਾਤੀ ਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ,  ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਓਮ ਜੋੜਨ ਨਾਲ ਇਹ ਸਭ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਪ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

Gayatri Mantra

।।ॐ(Om) Bhu: Bhuvah Svah  Tatsa Vitura Varenya Bhargo Devasya  Dhimahi  Dhiyo Yo Nas Prachodyat।।

       Whenever we chant this mantra, these 24 letters are the 24 fibers of our mind in the form of sound vibrations during our pronunciation, on which they show their effect. This effect can be bad as well as good. If we use this mantra negatively then its effect is negative. If we use this mantra in a positive way, then its effect can be good. Gayatri Mantra is a very effective mantra, so the use of this mantra often leaves a special effect on the student's life. We have often seen this mantra being chanted in schools. The real meaning of this is to expose the power of the mind of the student so that he can gain more knowledge in a short period of time. To increase the working capacity of his mind. This mantra works like Brahmastra for Yogis. Because he was always engrossed in meditation He directs his mind, mind, and intellect towards purity. So that his life can be successful.
Meaning of Gayatri Mantra
 ॐ(Om) which  mantra by connecting it with itself gives it the right to work like a mantra because  Om which is a kind of cosmic sound or sound which never changed It can go because the development of the whole universe has  happened from 

Bhoo: means from the land, the earth on which we humans and other living beings live, the same earth is  addressed as Bhoo: (taken as) in this mantra.

Bhuvah means the space in which our earth, sun, moon, planets, constellations all come in. It is  referred to as Bhuvah (taken as) in this mantra.

Swah means the heaven in which all the deities reside, who help us according to their deeds of our earth and space, it is  related to Swah (written as) in this mantra.

Tatsa vitura varenyam bhargo devasya  dhimahi  dhiyo yo na prachodyat 
It means that the creator of that world meditates on the glory of the one who gives light in ten directions like the sun. May the glory of God inspire our intellect to move towards the right path.

Note:  This mantra is suitable for all. Gayatri Mantra is not of any particular religion, caste, or any particular race,  because of the addition of Om in it, it becomes useful for all. One has to keep the sense of purity in mind while chanting it.